"Οι προπονητές ορόσημο"

 

Ο ΠΑΟΚ συνεργάστηκε με πολλούς προπονητές. Κάποιοι από αυτούς ήταν απλοί περαστικοί, άλλοι όμως συνέδεσαν το όνομά τους με την ιστορία του. 

Οι Λες Σανόν και Γκιούλα Λόραντ αποτέλεσαν σίγουρα τις δυο πιο ηγετικές  μορφές που φιλοξένησε ο «ασπρόμαυρος» πάγκος. Ανατριχιαστικές στιγμές, αξέχαστα χρόνια, πρόσωπα ορόσημο και άρρηκτα συνδεδεμένα με το Δικέφαλο του Βορρά.

ΛΕΣ ΣΑΝΟΝ

Ο Λες Σάνον συνέδεσε το όνομα του με την δημιουργία της μεγάλης ομάδας του ΠΑΟΚ αλλά με τους πρώτους επαγγελματικούς τίτλους του συλλόγου αποτελώντας μία από τις κορυφαίες προσωπικότητες στην ιστορία του Δικεφάλου. Ως προπονητής συμμετείχε διαδοχικά στους τελικούς Κυπέλλου Ελλάδας από το 1971 έως το 1974, οι οποίοι φιλοξενήθηκαν στην Αθήνα. Κατάφερε να κατακτήσει τον τελικό του 1972 νικώντας 2-1 τον Παναθηναϊκό και αυτόν του 1974 όπου ο ΠΑΟΚ επικράτησε 4-3 στα πέναλτι του Ολυμπιακού(κ.α. 2-2). Την ήττα γνώρισε στους τελικούς του 1971 και 1973 από τον Ολυμπιακό με σκορ 3-1 και 1-0 αντίστοιχα.

Ο Σάνον γεννήθηκε στο Λίβερπουλ, στις 12 Μαρτίου του 1926(ημερομηνία ίδρυσης του ΠΑΟΚ) έζησε τη φρίκη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και βρήκε διέξοδο στη μπάλα. Από το 1944 αγωνίστηκε στη δεύτερη ομάδα της Λίβερπουλ και το 1948 έκανε το ντεμπούτο του στην πρώτη ομάδα ως σέντερ φορ. Έπειτα κατέληξε στη Μπέρνλεϊ.  Εκεί έμεινε για εννιά χρόνια σκοράροντας 39 γκολ σε 263 εμφανίσεις. Την επόμενη χρονιά ξεκίνησε την προπονητική του καριέρα στην Έβερτον, δούλεψε στο τεχνικό τιμ της Άρσεναλ και ακολούθως στη Μπέρι και στην Μπλάκπουλ. Τον Ιανουάριο του 1971 η Μπλάκπουλ όδευε προς υποβιβασμό και ο Σάνον αντικαταστάθηκε.

Τότε ήταν που δέχθηκε ένα τηλεφώνημα από το νεαρό ανταποκριτή του ΕΙΡ στην Αγγλία, Λάμπη Τσιριγωτάκη. Εκείνος ήταν που μεσολάβησε για τον ερχομό του Σάνον στην Τούμπα, μαζί με έναν ακόμη δημοσιογράφο, τον Χατζηιωάννου. Ο ΠΑΟΚ είχε ξεκινήσει τη χρονιά με τον Χόρβατ, τον διαδέχθηκε ως υπηρεσιακός ο Χασιώτης και ο Σάνον θα ήταν ο τρίτος προπονητής της σεζόν.

Ο Σάνον αποτέλεσε παρελθόν από τον ΠΑΟΚ το Φθινόπωρο του 1974. Ο ευρωπαϊκός αποκλεισμός από τον Ερυθρό Αστέρα ήταν το γεγονός που έφθειρε τον Άγγλο.  Τον Οκτώβριο έφυγε από τη Θεσσαλονίκη προφασιζόμενος «νευρική κρίση» σύμφωνα με το ρεπορτάζ των εφημερίδων. Δύο μήνες αργότερα, το Δεκέμβρη του 1974 τον διαδέχθηκε ο άλλος μεγάλος τεχνικός που κάθισε στον πάγκο του ΠΑΟΚ, ο Γκιούλα Λόραντ. Τον Σεπτέμβρη του 1995 ήρθε και πάλι στην πόλη που αγάπησε, για να παραστεί στο αποχαιρετιστήριο παιχνίδι του Γιώργου Κούδα.

Το τέλος

Ο Λες Σάνον έφυγε από τη ζωή στις 2 Δεκεμβρίου 2007, νικημένος από μακροχρόνια ασθένεια σε ηλικία 81 ετών. Στον ΠΑΟΚ δεν θα τον ξεχάσουν ποτέ.

ΓΚΙΟΥΛΑ ΛΟΡΑΝΤ

Ο Λόραντ ήρθε στην Ελλάδα στις 9 Δεκεμβρίου του 1974, επί προεδρίας Μαρδικιάν, ακριβώς δύο μήνες μετά την παραίτηση του Λες Σάνον και έμελε να είναι αυτός με τον οποίο στον πάγκο ο ΠΑΟΚ θα στεθφεί πρωταθλητής για πρώτη φορά στην ιστορία του το 1976.

Η πρώτες του ημέρες στην Τούμπα έφεραν εκνευρισμό στους παίχτες καθώς τους επέβαλε καθημερινές διπλές προπονήσεις με την πρώτη να ξεκινάει στις 9 το πρωί.
Ο Ούγγρος ήταν θιασώτης της σκληρής πειθαρχίας, δούλευε επαγγελματικά και μεθοδικά.

Όταν τον Ιανουάριο του 1975 κυκλοφόρησαν φήμες ότι ο Λόραντ θα έφευγε από τον ΠΑΟΚ, αυτός κάλεσε τους δημοσιογράφους διαψεύδοντας τα πάντα και αναπτύσσοντας τους την περίφημη θεωρία του σχετικά με τις κατηγορίες ποδοσφαιριστών: «Υπάρχουν τρεις κατηγορίες. Εκείνοι που επιθυμούν να μάθουν, εκείνοι που δεν έχουν έφεση παρά την ικανότητά τους να μάθουν και εκείνοι που δε μαθαίνουν διότι δεν έχουν τις δυνατότητες. Αν οι παίκτες του ΠΑΟΚ έχουν παράπονα από εμένα, πρέπει να με πλησιάσουν και να μου το πουν. Εγώ δεν ήρθα ως δικτάτωρ, αλλά ως πατέρας των ποδοσφαιριστών. Στο συμβόλαιό μου υπάρχει όρος ότι δεν θα δεχθώ καμία παρέμβαση από παράγοντες στο έργο μου» είπε και έστειλε μηνύματα.

Την πρώτη του χρονιά στον πάγκο του ΠΑΟΚ τερμάτισε τρίτος με 46 βαθμούς και πήρε το ευρωπαϊκό εισιτήριο, ενώ στην ηγεσία είχε επιστρέψει ο Γιώργος Παντελάκης.

Το πρωτάθλημα της περιόδου 1975-76 εξελίχθηκε ιδανικά για τον ΠΑΟΚ του Λόραντ. Σε τριάντα αγώνες πήρε 21 νίκες και 7 ισοπαλίες, με 60 γκολ υπέρ και 17 κατά. Δύο αγωνιστικές πριν το φινάλε ο ΠΑΟΚ ήταν πρωταθλητής για πρώτη φορά στην ιστορία του.

Ο Λόραντ συντέλεσε σε μία ακόμη ποδοσφαιρική επανάσταση. Παράλληλα με τον τίτλο ήρθαν και οι διαφωνίες του με τη διοίκηση. Τον Ιούνιο, ο Ούγγρος ζήτησε να κατασκευαστεί προπονητικό κέντρο, να ενισχυθούν οι ακαδημίες και να δαπανηθούν χρήματα για μεταγραφές. Ο Παντελάκης απάντησε ότι δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του και σε συνδυασμό με άλλα μικροεπεισόδια που είχαν δημιουργηθεί (με Παντελάκη, Πέτρο Καλαφάτη κ.α.), ο Λόραντ πήρε την απόφαση να επιστρέψει στη Γερμανία, αφού πρώτα αρνήθηκε πρόταση της Καστοριάς.

Προς το τέλος της σεζόν, δέχθηκε πρόταση από τον ΠΑΟΚ. Το ταξίδι του αντιπροέδρου Πετρίδη στη Γερμανία, αποδείχθηκε ότι ήταν διαδικαστικής σημασίας. Ο Λόραντ ήθελε να επιστρέψει.

Η επιστροφή

Στις 29 Απριλίου 1980, τρεις χιλιάδες φίλαθλοι περίμεναν τον Λόραντ στο αεροδρόμιο. Τον σήκωσαν στα χέρια, τον αγκάλιαζαν και τον φιλούσαν. Ο Ούγγρος δάκρυσε και λίγο αργότερα δήλωσε ότι «νιώθω σαν γίγαντας μετά από τέτοια υποδοχή».

Έφυγε μέσα στην Τούμπα

Ο Λόραντ άφησε την τελευταία του πνοή στο γήπεδο της Τούμπας στις 31 Μαΐου του 1981 σε αγώνα με τον Ολυμπιακό. Ο Ούγγρος προδόθηκε από την καρδία του στο 15' λεπτό όταν μία κεφαλιά του Κούδα βρήκε την εξωτερική πλευρά των διχτυών. Ο κόσμος πανηγύρισε για γκολ. Ο Λόραντ έγειρε δίπλα στους ποδοσφαιριστές Βασίλη Βασιλάκο και Στάθη Τριανταφυλλίδη. Έπεσε μπροστά στον πάγκο. Η καρδιά του είχε σταματήσει.

Ο καρδιοχειρούργος Βασίλης Χαλβατζούλης διαπίστωσε το θάνατό του. «Η καρδιά του ήταν σμπαραλιασμένη, πρέπει να είχε καρδιοπάθεια τα τελευταία πέντε χρόνια» είπε χαρακτηριστικά.