"Η Πρώτη Φλόγα..."

Πριν από 75 χρόνια ανάβει για πρώτη φορά η Ολυμπιακή Φλόγα στην Ολυμπία, η οποία στην συνέχεια θα ταξιδέψει μέχρι το Βερολίνο, όπου θα πραγματοποιηθούν οι αγώνες. Θυμηθείτε μέσω του blog την τελετή αφής, αλλά και την μεταφορά της Φλόγας στην Γερμανία, με τις δάδες να φέρουν το σήμα της εταιρίας KRUPP, η οποία κατασκεύαζε όπλα για την Βέρμαχτ…

Η προβληματική ανάληψη

Αρχικά η ΔΟΕ είχε αποφασίσει να γίνουν οι Ολυμπιακοί αγώνες του 1916 στο Βερολίνο οι οποίοι τελικά αναβλήθηκαν λόγω του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι οι Γερμανοί ξαναέκαναν αίτηση προκειμένου να διοργανώσουν τους 11ους Ολυμπιακούς αγώνες στο Βερολίνο το 1936. Η αίτηση έγινε τον Μάιο του 1930 και ο κυριότερος «αντίπαλος» ήταν η Βαρκελώνη. Στις 13 Μαΐου 1931, στην Λοζάνη, η διοργάνωση ανατέθηκε στο Βερολίνο που υπερίσχυσε της Βαρκελώνης με ψήφους 43 έναντι 16.

Μετά την άνοδο του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος στην εξουσία, στις 30 Ιανουαρίου του 1933, άρχισαν να πληθαίνουν οι φωνές, ειδικά στις ΗΠΑ, ότι δεν μπορούσαν να διοργανωθούν οι Ολυμπιακοί αγώνες από ένα ολοκληρωτικό καθεστώς που δεν έδινε ίσες ευκαιρίες σ' όλους τους ανθρώπους (τότε δεν λεγόταν ακόμα «ανθρώπινα δικαιώματα» ή «μειονότητες»...) και δεν παρείχε τις εγγυήσεις για την τήρηση της «Ολυμπιακής Χάρτας». Τον Μάιο του 1933 η ΔΟΕ επιβεβαίωσε την ανάθεση των Ολυμπιακών αγώνων στο Βερολίνο αφού το ναζιστικό καθεστώς παρείχε ότι εγγυήσεις του ζητήθηκαν (ελεύθερη πρόσβαση όλων των αθλητών ανεξαρτήτου φυλής και θρησκείας, ανεξάρτητη πολιτικά Οργανωτική Επιτροπή κ.λπ.).

Η λιτή τελετή αφής

Μεσημέρι, 20 Ιουλίου 1936, Αρχαία Ολυμπία. Όλα φαίνονται τόσο ήρεμα. Για λίγο όμως, αφού εντός ολίγου επρόκειτο να ανάψει η Ιερή Φλόγα των Ολυμπιακών Αγώνων, με σκοπό η Φλόγα να ταξιδέψει μέσω των 3.075 λαμπαδηδρόμων (ο αρχικός τους αριθμός ήταν 3.840) στο Βερολίνο της Γερμανίας, όπου θα πραγματοποιούνταν οι αγώνες. Πρωθιέρεια είναι η περίφημη χορογράφος Κούλα Πράτσικα που για την ιστορική αυτή στιγμή ετοιμάζει μια λιτή χορογραφία και χρησιμοποιεί μαθήτριες της ερασιτεχνικής σχολής χορού που διευθύνει. Ανάμεσα τους, η Μαρία Χορς, η μικρότερη σε ηλικία από όλα τα κορίτσια και η Αλέκα Μαζαράκη, μετέπειτα Κατσέλη, μία σπουδαία στη συνέχεια ηθοποιός.

Η Κούλα Πράτσικα κάνει την πρώτη ιστορικά επίκληση στον θεό του ήλιουΑπόλλωνα να ανάψει την δάδα, απαγγέλλοντας την ακόλουθη επίκληση:

Ιερά σιωπή!
Να ηχήσει όλος ο αιθέρας, η γη, η θάλασσα και οι πνοές των ανέμων.
Όρη και Τέμπη σιγήστε.
Ήχοι και φωνές πουλιών παύσατε.
Γιατί μέλλει να μας συντροφεύσει ο Φοίβος, ο Φωσφόρος Βασιλεύς.
Απόλλωνα, θεέ του ήλιου και της ιδέας του φωτός,
στείλε τις ακτίνες σου και άναψε την ιερή δάδα
για τη φιλοξενη πόλη της ...(όνομα της διοργανώτριας πόλης).
Και συ, ω Δία, χάρισε ειρήνη σ' όλους τους λαούς της Γης
και στεφάνωσε τους νικητές του Ιερού Αγώνα.

Το τεχνικό κομμάτι της τελετής αφής είχε αναλάβει ο καθηγητής Περιστεράκης, που χρησιμοποίησε ένα κοίλο κάτοπτρο, κατασκευής εργοστασίου της Γερμανίας για τις ανάγκες του πανεπιστημίου της Αθήνας. Από κει άναψε την Ολυμπιακή Δάδα (σχεδιαστής της οποίας ήταν ο Βάλτερ Λέμκε) η οποία ήταν από χάλυβα με φιτίλι από βραδύκαυστο μαγνήσιο που έκαιγε για περίπου 10 λεπτά. Πρώτος λαμπαδηδρόμος, ο Κώστας Κονδύλης, ο πρώτος στην ιστορία επίσης, από τα χέρια του οποίου η Φλόγα θα ξεκινούσε ένα ταξίδι ανάμεσα σε πόλεις, χωριά, βουνά και εν μέσω ενός έκρυθμου κλίματος στην Ευρώπη. Και όχι μόνο εκεί, αφού και επί ελληνικού εδάφους, μόλις 15 μέρες μετά, ο Ιωάννης Μεταξάς επικαλούμενος τον κίνδυνο εσωτερικών ταραχών και την ασταθή διεθνή κατάσταση, στις 4 Αυγούστου 1936 ο Μεταξάς κατήργησε και τον κοινοβουλευτισμό με τη βία και «γέννησε» την δικτατορία», με αυτόν επικεφαλή…

Το ταξίδι και η άφιξη ενόπιων…Χίτλερ

Η Ολυμπιακή Φλόγα μέσω Τρίπολης, Άργους, Κορίνθου, έφθασε στην Αθήνα και στη συνέχεια μέσω Θήβας, Δελφών, Λαμίας, Λάρισας, Κοζάνης, Βέροιας, κατέληξε προσωρινά στη Θεσσαλονίκη. Μέσω Σερρών οδηγήθηκε στη Βουλγαρία και το πρωί της 1ης Αυγούστου 1936 (στις 11:42) η φλόγα έφτασε στο Βερολίνο. Την είχαν μεταφέρει 3075 λαμπαδηδρόμοι για μια απόσταση 3187 χιλιόμετρα. Πρώτος Γερμανός δρομέας υπήρξε ο Πάουλ Γκόλντχαμερ, τελωνειακός υπάλληλος, στο σημείο εισόδου. Την τελετή αφής κάλυψε με απευθείας μετάδοση από την αρχαία Ολυμπία το γερμανικό ραδιόφωνο. Στο Βερολίνο έγινε μια επίσημη τελετή υποδοχής της στην πλατεία Lustgarten, παρουσία πάνω από 80.000 κόσμου και άναψαν και δύο βωμοί που έκαιγαν για όλη τη διάρκεια των αγώνων. Στο Βερολίνο βρέθηκε και ο περίφημοςΈλληνας Ολυμπιονίκης του μαραθωνίου δρόμου Σπύρος Λούης, που ταξίδεψε με ειδική πτήση της γερμανικής αεροπορικής εταιρείας. Μάλιστα, ήταν ένας από τους λίγους Έλληνες που είχε την «τύχη» να δει από κοντά τον μεγάλο δικτάτορα Αδόλφο Χίλτερ, στον οποίο παρέδωσε προσωπικά την 1η Αυγούστουένα κλάδο ελιάς, το σύμβολο της ειρήνης…

Το σύμβολο της ειρήνης όμως, έμελλε να «ταξιδεύει» υπό την χορηγία της KRUPP, της μεγαλύτερης γερμανικής εταιρίας παρασκευής μηχανών, τρένων, φορτηγών και…όπλων, με τα οποία εξοπλιζόταν η Βέρμαχτ, τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις δηλαδή, οι οποίες μέσω του Τρίτου Ράιχ είχαν αιματοκυλήσει την Ευρώπη, υπό τις οδηγίες (ποιου άλλου;) του Αδόλφου Χίτλερ! Οξύμωρο; Ίσως, αλλά εκείνη την εποχή, κακά τα ψέματα η μοναδικά ανεπτυγμένη χώρα, που διέθετε τα πάντα, ήταν αυτή η Γερμανία, εξ ου και η προσφορά της για να αναλάβει την κατασκευή των δαδών, που μετέφεραν το μήνυμα της ειρήνης.

Δείτε την τελετή έναρξης των αγώνων στο Βερολίνο: (1)

(2)

(3)