"Born in the USA (vds)"

18 χρόνια πριν, στις 18 Ιουνίου 1994 άρχισε το πιο αμφιλεγόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου όλων των εποχών, στο οποίο συμμετείχε για πρώτη φορά στην ιστορία της η Εθνική Ελλάδας. Το blog σας παρουσιάζει, συμβολικά, 17 λόγους για τους οποίους πρέπει να το θυμόμαστε…

Όταν ο Μπρους Σπρίνγκστιν κυκλοφορούσε το έβδομο άλμπουμ του, στις 4 Ιουνίου του 1984, σίγουρα δεν θα μπορούσε να φανταστεί πως ο αισιόδοξος πατριωτικός στίχος του τραγουδιού «Born in the USA», θα μπορούσε να συνδεθεί συνειρμικά με την ουσιαστική γέννηση του ποδοσφαίρου, του soccer δηλαδή, στη χώρα του.

(1) ΠΡΩΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΕ ΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΚΥΠΕΛΛΟΥ

Μαζί με τις Νιγηρία και Σαουηδική Αραβία η Εθνική μας ομάδα προκρίνεται, για πρώτη φορά στην ιστορία της, σε τελική φάση Μουντιάλ, έχοντας περάσει ως πρώτη και αήττητη από τον προκριματικό της όμιλο, στην Ευρώπη. Ο Νίκος Μαχλάς στέλνει στις 17 Νοεμβρίου 1993 (κι εδώ κολλάει ξανά το «17»), την μπάλα στα δίχτυα του γκολκίπερ Τσερτσέσοφ στο 68ο λεπτό, η Ελλάδα επικρατεί της Ρωσίας με 1-0 στο «Ολυμπιακό Στάδιο», κερδίζοντας το εισιτήριο για την Αμερική.

Δείτε το γκολ του Νίκου Μαχλά που στέλνει την Ελλάδα στις ΗΠΑ

Η χώρα μας κληρώνεται στον τέταρτο όμιλο με την καλύτερη αφρικανική ομάδα, αν και πρωτάρα, Νιγηρία, την Αργεντινή του Ντιέγκο Μαραντόνα (φιναλίστ του Μουντιάλ της Ιταλίας το 1990) και τη Βουλγαρία του Κρίστο Στόιτσκοφ, η οποία καταλήγει στην τέταρτη θέση της διοργάνωσης. Αυτή είναι και η πρώτη δικαιολογία, πέραν της απειρίας, για τον τελικό απολογισμό 0-3 σε νίκες/ήττες και 0-10 σε τέρματα υπέρ/κατά. Δεύτερη δικαιολογία του αποκλεισμού από τη φάση των ομίλων της τελικής φάσης είναι η απόφαση του Αλκέτα Παναγούλια να πάρει στην αποστολή παίκτες εκτός φόρμας, οι οποίοι περιόδευαν στην Αμερική, προς τέρψη των ομογενών, πριν τη σέντρα του Μουντιάλ.

(2) ΚΑΙΝΟΥΡΙΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ, ΗΧΗΡΕΣ ΑΠΟΥΣΙΕΣ

Όσον αφορά τις ιδιαίτερες συμμετοχές του 15ου Παγκοσμίου Κυπέλλου, συμμετέχει για πρώτη φορά η Γερμανία ενωμένη, μετά τη διοργάνωση του 1938 και χωρίς να υφίσταται ο διαχωρισμός Ανατολικής και Δυτικής μετά την πτώση του τοίχους του Βερολίνου το 1989 και τη δημιουργία ομόσπονδου κράτους το 1990. Η Δυτική Γερμανία ήταν η Παγκόσμια Πρωταθλήτρια του Μουντιάλ της Ιταλίας το 1990.

Η Ρωσία μετέχει για πρώτη φορά σε Παγκόσμιο Κύπελλο ως «αντικαταστάτρια» της διαλυμένης Σοβιετικής Ένωσης, η Νορβηγία για πρώτη φορά μετά το 1938 (με τον Έρικ Μίκλαντ στη σύνθεσή της!), η Βολιβία μετά από 44 χρόνια και η Ελβετία, για πρώτη φορά επίσης, μετά το 1966. Η Αφρική εκπροσωπείται για παρθενική φορά με τρεις ομάδες (Νιγηρία των Αμοκάτσι, Αμουνίκε, Γιεκινί-ήρθε μετά στον Ολυμπιακό-Τ, Μαρόκο, Καμερούν), ενώ απουσιάζουν Γιουγκοσλαβία, λόγω των πολέμων που διέσπασαν τη χώρα, και Τσεχοσλοβακία που δεν κατάφερε να προκριθεί, δίνοντας προκριματικά για τελευταία φορά ενωμένη, πριν το διαχωρισμό Τσεχίας και Σλοβακίας.

Στα γήπεδα της Αμερικής δεν καταφέρνουν να περάσουν ηχηρά ονόματα του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, όπως η Ουγγαρία, η Γαλλία, η Ουρουγουάη και η Αγγλία. Δεδομένου, μάλιστα, ότι δεν πέρασε ούτε η Σκωτία, πρόκειται για την πρώτη φορά, από το 1938, που μία εκ των δύο δεν εκπροσωπεί τη Μεγάλη Βρετανία σε τελική φάση. Αντίθετα, μετέχει η Δημοκρατία της Ιρλανδίας.

(3) Η ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ «ΦΙΑΣΚΟ» ΠΟΥ ΕΞΕΛΙΧΘΗΚΕ ΣΕ ΘΡΙΑΜΒΟ

Η απόφαση της FIFA να δώσει στις ΗΠΑ τη διοργάνωση ενός Μουντιάλ, για πρώτη φορά, δίχασε την ποδοσφαιρική κοινή γνώμη. Οι υποψηφιότητες του Μαρόκου και της Βραζιλίας ήταν οι επικρατέστερες, αλλά τελικά «προκρίθηκε» αυτή της χώρας με το λιγότερο ποδοσφαιρικό κοινό. Η διοργανώτρια πρόσβλεπε στη δίψα των Αμερικανών πολιτών για κάτι καινούριο, όπως είναι μία ποδοσφαιρική γιορτή, και τελικά δικαιώθηκε.

Το Μουντιάλ του 1994 «γέννησε» το ποδόσφαιρο στις ΗΠΑ, αν και μέχρι τότε μεγάλα ονόματα του σπορ έκλεισαν την ποδοσφαιρική τους καριέρα εκεί (Πελέ, Μπεκεμπάουερ). Το 1996 ιδρύθηκε η Major League Soccer, με αντιποδοσφαιρικά στοιχεία στην αρχή (όπως η εκτέλεση του πέναλτι, κατά την οποία ο παίκτης έπαιρνε φόρα από κέντρο του γηπέδου, με την μπάλα στα πόδια, για να πετύχει τέρμα), που εξελίχθηκε, όμως, μέχρι σήμερα σ΄έναν από τους πιο υγιής ποδοσφαιρικούς οργανισμούς στον κόσμο.

3,6 εκατομμύρια θεατές παρακολούθησαν, συνολικά, τα παιχνίδια που έλαβαν χώρα σε εννέα γήπεδα των ΗΠΑ, ρεκόρ που έσπασε, σε ό,τι αφορά Μουντιάλ, 28 χρόνια μετά, με μέσο όρο θεατών ανά ματς τις εβδομήντα χιλιάδες! Κι όλα αυτά στο τελευταίο Παγκόσμιο Κύπελλο που εξελίχθηκε σε 52 αγώνες, αφού συμμετείχαν 24 ομάδες (έγιναν 34 από το 1998 της Γαλλίας και μετά). Με την ολοκλήρωσή τους, στις 17 Ιουλίου 1994, η FIFA μπορεί να καυχιέται για μία από τις πιο ριζοσπαστικές αποφάσεις της.

(4) ΠΡΕΜΙΕΡΑ 15ου ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΚΥΠΕΛΛΟΥ: ΓΕΡΜΑΝΙΑ-ΒΟΛΙΒΙΑ 1-0

Στο «Soldier Field» του Σικάγο η Γερμανία αντιμετωπίζει τη Βολιβία, μπροστά σε 63.117 θεατές. Τα «πάντσερ» για πρώτη φορά αγωνίζονται κάτω από την ίδια σημαία, μετά το 1938, ενώ η Βολιβία είχε να παίξει αγώνα Μουντιάλ από το 1950 στη Βραζιλία. Ο πρώτος λόγος που το αναφέρουμε ξεχωριστά είναι αυτός και ο δεύτερος έχει να κάνει με το γεγονός ότι πρόκειται για το παρθενικό ματς της διοργάνωσης. Τη νίκη πήρε η Γερμανία, με γκολ του Γιούργκεν Κλίνσμαν στο 61΄ της αναμέτρησης.

(5) ΡΟΖΕ ΜΙΛΑ: ΣΚΟΡΕΡ ΕΤΩΝ 42!

Το Καμερούν απογοητεύει στον δεύτερο όμιλο, τερματίζοντας στην τελευταία θέση, πίσω από Βραζιλία, Σουηδία και Ρωσία. Στις τάξεις των «λιονταριών» της Αφρικής υπάρχει ένας 42χρονος επιθετικός, ο Ροζέ Μιλά. Ο Μιλά σκοράρει στην ήττα, με 6-1, από τη Ρωσία στο Στάνφορντ και συγκεκριμένα στις 28 Ιουνίου. Είχε μειώσει το σκορ σε 3-1, στο 46΄, και η χαρά του δεν μπορούσε να περιγραφεί, παρά το γεγονός πως η ομάδα του ήταν σε κακή κατάσταση.

Δείτε το γκολ του Ροζέ Μιλά στην αναμέτρηση με τη Ρωσία

Αυτό ήταν και το τελευταίο γκολ στην καριέρα του Άλμπερτ Ροζέρ Μουχ Μιλά με την Εθνική Καμερούν (102 συμμετοχές/28 γκολ από το 1973 έως το 1994). Ο Μιλά έγινε ο γηραιότερος σκόρερ στην ιστορία των Μουντιάλ, ενώ ήταν και ο μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης που αγωνίστηκε ποτέ σε τελική φάση. Για την ιστορία, σταμάτησε την ενεργό δράση το 1997, σε ηλικία 45 ετών! Η μεγάλη του πορεία στο ποδόσφαιρο είχε αρχίσει το 1965, στην Εκλέρ, τη φανέλα της οποίας φόρεσε για πέντε χρόνια.

(6) ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ ΤΟΥ ΣΑΛΕΝΚΟ

Επτά γκολ σε τρία παιχνίδια πέτυχε η Ρωσία στον δεύτερο όμιλο, παρόλα αυτά αποκλείστηκε! Ο Σαλένκο είχε πετύχει το πρώτο τέρμα των Ρώσων στην ήττα, με 3-1, από τη Σουηδία στις 24 Ιουνίου του 1994. Στην προαναφερθείσα αναμέτρησης, όμως, με το Καμερούν στις 28 του ίδιου μήνα, πέραν του τέρματος του Μιλά, υπάρχει κι άλλο επίτευγμα προς ιστορική καταγραφή.

Ο Όλεγκ Σαλένκο, ποδοσφαιριστής της ισπανικής Λογκρονιές, πετυχαίνει πέντε γκολ σε μία και μόνο συνάντηση τελικής φάσης Μουντιάλ, ρεκόρ που μένει άφθαρτο ως σήμερα. Το 6-1 επί των Αφρικανών είχε διαμορφώσει ο Ραντσένκο. Ο Σαλένκο μοιράζεται, στο τέλος της διοργάνωσης, το βραβείο του πρώτου σκόρερ (6 γκολ), με τον Βούλγαρο σούπερ σταρ Κρίστο Στόιτσκοφ και κερδίζει μεταγραφή στην ισπανική Βαλένθια. Ολοκληρώνει την καριέρα του, μόλις, στα 31 του χρόνια, το 2001, στην πολωνική Πογκόν του Σζέντσιν!

(7) Η ΝΕΑ ΜΠΑΛΑ ADIDAS QUESTRA

Η εταιρεία αθλητικών ειδών Adidas λανσάρει για πρώτη φορά τη νέα μπάλα, για μεγάλες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις. Το όνομά της; Adidas Questra. Η καινούρια μπάλα φέρει ως «επώνυμο» τη λατινική λέξη Questra, που σημαίνει «αναζήτηση για τα αστέρια». Παραλλαγές της χρησιμοποιήθηκαν σε μεγάλες διοργανώσεις στην Ευρώπη, με τρανταχτό παράδειγμα την «Questra Europa» στο Euro της Αγγλίας το 1996.

(8) ΒΡΑΖΙΛΙΑ, Η ΙΣΠΑΝΙΑ ΤΟΥ 1994

Η «σελεσάο» κατέκτησε το τρόπαιο στον τελικό, με την Ιταλία, στο «Rose Bowl» της Πασαντίνα στην Καλιφόρνια. Έγινε έτσι η πρώτη ομάδα που έφθασε τα τέσσερα Κύπελλα Παγκόσμιας Πρωταθλήτριας. Ο τελικός απέναντι στη «σκουάντρα ατζούρα» σημειώθηκε ιστορικά ως ο πρώτος τελικός Μουντιάλ που κρίθηκε στη διαδικασία των πέναλτι.

Συνέπεια τούτου το πόρισμα πως κανένας τελικός μέχρι τότε δεν είχε πάει στην παράταση χωρίς σκορ (0-0 διάρκεια και παράταση στο παιχνίδι αυτό), ενώ ήταν και ο πρώτος που δεν σημειώθηκε κανένα τέρμα στο 90λεπτο. Η Βραζιλία (νικήτρια με 3-2 στα πέναλτι στην Καλιφόρνια) σκόραρε έντεκα τέρματα σε επτά παιχνίδια, παρόλα αυτά πήρε την πρωτιά. Η Ισπανία, στη Νότιο Αφρική το 2010, σημείωσε, μόλις, οκτώ τέρματα και πήρε κι αυτή το τρόπαιο.

 

(9) Η ΧΡΥΣΗ ΜΠΑΛΑ ΣΤΟΝ ΡΟΜΑΡΙΟ

Σημείωσε τα πέντε από τα έντεκα γκολ της Βραζιλίας. Ο Ρομάριο μπορεί να μην έφθασε τον Στόιτσκοφ και τον Σαλένκο, πρωτοστάστησε, όμως, στην πορεία της «σελεσάο» ως την Καλιφόρνια. Άνοιξε το σκορ στο Ντάλας, στο εντυπωσιακό 3-2 επί της Ολλανδίας, σκόραρε στο 80΄στον ημιτελικό με τη Σουηδία (1-0), ενώ σημείωσε από ένα τέρμα και στα τρία παιχνίδια της φάσης των ομίλων. Βραβεύτηκε ως ο καλύτερος παίκτης της διοργάνωσης, με τη συνεισφορά του στην πορεία των «καριόκας» να είναι προφανής.

(10) ΕΝΑΣ ΣΚΥΛΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΜΠΑΛΑ ΣΤΑ ΠΟΔΙΑ

Μασκότ της διοργάνωσης ήταν ένας σκύλος, ονόματι Stryker, που φορούσε μία στολή ποδοσφαίρου με τα χρώματα της αμερικανικής σημαίας, το λευκό, δηλαδή, το μπλε και το κόκκινο. Τον Stryker σχεδίασε ειδική ομάδα αποτελούμενη από μέλη της Warner Bros.

(11) ΜΟΥΝΤΙΑΛ ΤΕΛΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΤΙΕΓΚΟ

Αγωνίστηκε με την Αργεντινή σε τέσσερα Μουντιάλ (1982, 1986, 1990, 1994), χαρίζοντάς της ένα το 1986! Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994 ήταν και το τελευταίο του. Πρόλαβε ν΄αγωνιστεί σε δύο παιχνίδια: στο 4-0 επί της Ελλάδας, όπου σκόραρε και το τελευταίο του τέρμα σε Μουντιάλ και στη νίκη, με 2-1, επί της Νιγηρίας. Πριν το ματς με τη Βουλγαρία αποβλήθηκε από τη διοργάνωση, για χρήση της παράνομης ουσίας εφεδρίνης, η οποία λαμβάνεται για γρήγορη απώλεια βάρους.

 

Ο Ντιέγκο Μαραντόνα (στη φωτό πανηγυρίζει το γκολ επί της Ελλάδας μπροστά στην τηλεοπτική κάμερα) ποτέ δεν παραδέχθηκε το παράπτωμά του, το χρέωσε, μάλιστα, στον προσωπικό του γυμναστή, ενώ δήλωσε αργότερα πως αυτό το Μουντιάλ δεν είχε καμία αίγλη, επειδή αυτός απουσίαζε. Η ενοχή του δεν αποδείχθηκε ποτέ, ενώ μετά την εξέλιξη αυτή η Αργεντινή ηττήθηκε από τη Βουλγαρία, με 2-0, στο Ντάλας, ενώ αποκλείστηκε στη φάση των «16» από τη Ρουμανία, γνωρίζοντας την ήττα με 3-2!

(12) ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΜΟΥΝΤΙΑΛ

Στην Αμερική για τελευταία φορά προκρίθηκε τρίτη ομάδα στην κατάταξη ομίλου, στην επόμενη φάση. Από 24 οι ομάδες έγιναν 32, από τη Γαλλία και μετά, με την πρόκριση να παίρνουν οι δύο πρώτοι κάθε γκρουπ. Επίσης, πρόκειται για την πρώτη διοργάνωση που κάθε νίκη, στη φάση των γκρουπ, έδινε τρεις βαθμούς στην ομάδα που την πετύχαινε. Μέχρι τότε κάθε νίκη «πλήρωνε» δύο βαθμούς.

(13) ...ΒΑΛΚΑΝΙΖΑΤΕΡ...

Η Βουλγαρία αποτέλεσε την ευχάριστη έκπληξη της διοργάνωσης, έχοντας στο δυναμικό της τον «πυραυλοκίνητο» Κρίστο Στόιτσκοφ. Ο άσσος της Μπαρτσελόνα πήρε από το χεράκι τους Βαλκάνιους, οδηγώντας τους στον μικρό τελικό και στην ύψιστη κατάκτηση της τέταρτης θέσης. Ο Στόιτσκοφ σημείωσε έξι γκολ, όπως και ο Σαλένκο, πήρε το Χρυσό Παπούτσι και τελικά εννέα χρόνια αργότερα έκλεισε την καριέρα του στην Αμερική, αγωνιζόμενος με τη φανέλα της DC United.

Ο Βούλγαρος σούπερ σταρ πέτυχε δύο πέναλτι στο 4-0 με την Εθνική μας ομάδα, ένα στο 2-0 επί της Αργεντινής, ένα στο 1-1 με το Μεξικό για τους «16», ισοφάρισε στο 2-1 επί της Γερμανίας στους «8» και σκόραρε το πέναλτι των Βούλγαρων στην ήττα, με 2-1, από την Ιταλία στα ημιτελικά. Η πορεία των Βαλκάνιων στο Μουντιάλ του 1994 είχε αρχίσει με ήττα 3-0 από τη Νιγηρία!

(14) «ΠΡΩΤΙΑ» ΚΑΙ ΓΙΑ ΠΑΛΙΟΥΚΑ

23 Ιουνίου 1994 στο «Giants Stadium». Η μετέπειτα φιναλίστ Ιταλία, για τον πέμπτο όμιλο, πήρε τη νίκη με 1-0 κόντρα στη Νορβηγία, χάρη σε γκολ του Ρομπέρτο Μπάτζιο. Στο ίδιο παιχνίδι ο γκολκίπερ της «σκουάντρα ατζούρα» πιάνει την μπάλα με τα χέρια εκτός περιοχής και γίνεται ο πρώτος γκολκίπερ που αποβάλλεται με κόκκινη κάρτα σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου!

(15) ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΠΟΥ ΕΙΔΑΜΕ

Μέσα στα θετικά της διοργάνωσης ήταν και η παρουσία τεράστιων ποδοσφαιρικών φυσιογνωμιών, που έδωσαν ξεχωριστή αίγλη στο 15ο Μουντιάλ, ό,τι και να λέει ο Μαραντόνα! Κάνουμε απλή αναφορά ονομάτων: Κρίστο Στόιτσκοφ, Ρομάριο, Γιούργκεν Κλίνσμαν, Ρομπέρτο Μπάτζιο, Γκαμπριέλ Μπατιστούτα, Τόμας Μπρολίν, Γκιόργκι Χάτζι, Ντένις Μπέργκαμπ, Μπεμπέτο, Φλόριν Ραντουτσόγιου, Κλαούντιο Κανίγια, Ρούντι Φέλερ, Ντιέγκο Μαραντόνα, Ροζέ Μιλά, Λόταρ Ματέους, Τσίκι Μπεγκιριστάιν, Πεπ Γκουαρντιόλα, Χούλιο Σαλίνας, Χένρικ Λάρσον, Στεφάν Σαπουιζά.

(16) ΑΓΩΝΑΣ ΚΕΚΛΕΙΣΜΕΝΩΝ ΤΩΝ…ΣΚΕΠΩΝ

18 Ιουνίου 1994 στο «Pontiac Silverdome» του Μίσιγκαν. Η αναμέτρηση ΗΠΑ-Ελβετία λήγει 1-1 και μένει στην ιστορία των Μουντιάλ, ως το πρώτο παιχνίδι που έγινε σε κλειστό γήπεδο, με φυσικό χορτάρι στο ταρτάν. Οι Αμερικανοί ήταν, όντως, πολύ μπροστά!

(17) ΤΗΝ…ΠΛΗΡΩΣΕ Ο ΕΣΚΟΜΠΑΡ

Αφήσαμε για τελευταίο το δράμα που βίωσε ολόκληρη η Κολομβία, η οποία πήγε με περγαμηνές στο τουρνουά, αλλά δεν κατάφερε να περάσει καν τους ομίλους. Βρέθηκε στο πρώτο γκρουπ μαζί με Ρουμανία, Ελβετία και Ηνωμένες Πολιτείες και κατάληξε τέταρτη. Τη…νύφη πλήρωσε ο αμυντικός Αντρές Εσκομπάρ, ο οποίος βρέθηκε δολοφονημένος στη Μεντεγίν, στις 2 Ιουλίου του 1994, κι ενώ το Παγκόσμιο Κύπελλο βρισκόταν σε εξέλιξη.

Ο 27χρονος αμυντικός σημείωσε το αυτογκόλ στην ήττα, με 2-1, από τις ΗΠΑ στις 22 Ιουνίου στην Καλιφόρνια. «Εκείνη η ομάδα του Φραντσίσκο Ματουράνα είχε μέσα τις τζογαδόρους, που έπαιζαν την ίδια τους την ομάδα κόντρα στο στοίχημα, και μπλεγμένους παίκτες σε καρτέλ ναρκωτικών»: έτσι δικαιολογήθηκε από την κοινή γνώμη της χώρας η δολοφονία του Εσκομπάρ.

Δείτε το αυτογκόλ του Εσκομπάρ με τις ΗΠΑ, που έμελλε να του κοστίσει την ίδια του τη ζωή