ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΣΕΛΙΔΑΣ-TRANSLATE PAGE

Δευτέρα 12 Μαρτίου 2012

"Η σημαία κατέβηκε από τον ιστό της..."

Η σημαία κατέβηκε από τον ιστό της...

 Πριν από 19,5 χρόνια έπεφταν οι τίτλοι τέλους στην μεγαλειώδη πορεία του Νίκου Γκάλη με την φανέλα του Άρη, ύστερα από ρήξη στις σχέσεις του με τον πρόεδρο του συλλόγου, Θεόφιλο Μητρούδη. Το blog θυμάται…

afiergal1Στις γειτονιές του Νιου Τζέρσεϊ την δεκαετία του ’60 μεγάλωνε ένα παιδί που έμελλε να αλλάξει τον ρου του ελληνικού μπάσκετ, ταράζοντας τα λιμνάζοντα αθλητικά νερά του τόπου. Το όνομα του, Νίκος Γεωργαλής, ή κατά το αμερικανικότερον, Νίκος Γκάλης, με καταγωγή από την Ρόδο, γόνος οικογένειας Ελλήνων μεταναστών. Αρχικά ασχολήθηκε με την πυγμαχία ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του, αλλά τα κλάματα της μητέρας του κάθε φορά που γύριζε από την προπόνηση ματωμένος, ήταν αρκετά για να τον κάνουν - προς τέρψιν ενός ολόκληρου έθνους – να κρεμάσει τα γάντια του μποξ και να αφοσιωθεί στο μπάσκετ. Ο Νίκος Γκάλης λάτρεψε την πορτοκαλί μπάλα, της αφιέρωσε τη ζωή του, υπήρξε γνήσιος υπηρέτης της, και εκείνη του ανταπέδωσε την αφοσίωση, ούσα πειθήνιο όργανο στα χέρια του, κάνοντας του τα χατίρια κάθε φορά που το άγγιγμα του την πρόσταζε.
Ο «γκάνγκστερ» πήρε το ελληνικό μπάσκετ από το χεράκι, το σήκωσε στον αέρα, και κατά τηνafiergal8προσφιλή του συνήθεια να αψηφά τον νόμο της βαρύτητας, το κράτησε ψηλά, δίνοντας του την απαραίτητη ώθηση να διατηρηθεί σε τροχιά επιτυχιών τα χρόνια που ακολούθησαν. Το κουβάρι της ιστορίας που είχε στοιχεία παραμυθιού, ή αν προτιμάτε του παραμυθιού που έγραψε Ιστορία, άρχισε να ξετυλίγεται τον Σεπτέμβριο του 1979. Ο Νίκος Γκάλης είχε ήδη αρχίσει να «φτιάχνει» το όνομα του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αγωνιζόμενος με τη φανέλα του κολεγίου Σίτον Χολ. Ο «Nick the Greek» κάνει θραύση στο πανεπιστημιακό πρωτάθλημα, έχοντας επιθετική συγκομιδή 27,5 πόντων κατά μέσο όρο, επίδοση που του χάρισε την τρίτη θέση στον πίνακα των σκόρερ, πίσω από τον Μπάντλερ και τον σπουδαίο Λάρι Μπερντ. Το όνειρο του NBA δείχνει να είναι κοντά, καθώς ο Νίκος Γκάλης ολοκληρώνει τις σπουδές του και προετοιμάζεται για τα ντραφτ. Ωστόσο τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως τα υπολόγιζε. Ένας τραυματισμός στο πόδι, αλλά και η δυσπιστία των ιθυνόντων των Μπόστον Σέλτικς, που τον θεωρούσαν κοντό για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του επαγγελματικού μπάσκετ, έφεραν τον 22χρονο τότε Γκάλη στην 68η μόλις θέση του ντραφτ, και το όνειρο του NBA ξεθώριασε.
afiergal10Η φήμη του Ελληνόπουλου που διέπρεπε στα αμερικάνικα παρκέ όμως είχε ήδη ταξιδέψει μέχρι την Ελλάδα. Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός έδειξαν ενδιαφέρον, αλλά οι επαφές δεν ευοδώθηκαν. Οι άνθρωποι του Άρη δεν πτοήθηκαν, και έκαναν μια κίνηση που σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή. Ο τότε έφορος της ομάδας, Γιώργος Τσιλιγκαρίδης, μετέβη ο ίδιος στις ΗΠΑ για να γνωρίσει από κοντά τον Νίκο Γκάλη και την οικογένεια του, και να διαλύσει τις όποιες αμφιβολίες τους. Ξυπνώντας την νοσταλγία για την πατρίδα και υιοθετώντας μια ανθρώπινη προσέγγιση, ο Γιώργος Τσιλιγκαρίδης πείθει τους γονείς τουΝίκου Γκάλη πως η επιστροφή στα πάτρια εδάφη είναι η ενδεδειγμένη επιλογή, αποδεικνύεται άριστος διαπραγματευτής στις συζητήσεις με τον μάνατζερ Μπιλ Μάνον, και πείθει τον «γκάνγκστερ» να πάρει το αεροπλάνο για Θεσσαλονίκη, υπογραμμίζοντας πως τον περιμένει με ανοιχτές αγκάλες ο Πρωταθλητής Ελλάδας.
Αυτό ήταν. Ο Νίκος Γκάλης αφίχθηκε στον τόπο των προγόνων του τον Σεπτέμβριο του 1979, και τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιά «συστήθηκε» στην φίλαθλη ελληνική κοινή γνώμη. Εκείνο το απόγευμα στο«Αλεξάνδρειο Μέλαθρο» ξεκίνησε ένα ταξίδι στο όνειρο, ένα ταξίδι απολαυστικό για τους φιλάθλους τουΆρη αλλά και της εθνικής ομάδας, ένα ταξίδι μαρτυρικό για τους αντιπάλους, ένα ταξίδι διδακτικό για το ελληνικό μπάσκετ.
Στην αυγή της δεκαετίας του ’80, ο Νίκος Γκάλης έδινε τα διαπιστευτήρια του πλούσιου ταλέντου του,afiergal12και ο Άρης έκανε τα πρώτα δειλά βήματα προς την καταξίωση. Ο Γιάννης Ιωαννίδης αποχωρούσε από το «τιμόνι» του συλλόγου για να αναλάβει την εθνική ομάδα, ο Ντούσαν Ίβκοβιτς τον διαδεχόταν στην άκρη του πάγκου, ο «γκάνγκστερ» σκόραρε κατά ριπάς αναδεικνυόμενος πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος, αλλά οι «κίτρινοι» έμεναν μακριά από τον τίτλο. Η επιστροφή του Γιάννης Ιωαννίδη στην τεχνική ηγεσία και του Χάρη Παπαγεωργίου στο παρκέ συμπλήρωσαν τα κενά και ο Άρης με ηγέτη τονΓκάλη έφτασε στην κατάκτηση του πρωταθλήματος. Το καλοκαίρι του 1984, η απόκτηση τουΠαναγιώτη Γιαννάκη ήταν το κομμάτι που έλειπε για να ολοκληρωθεί το παζλ, και από εκείνη την στιγμή οι «κίτρινοι» δεν έστρεψαν ξανά το βλέμμα πίσω. Ο Νίκος Γκάλης σμπαράλιαζε τα αμυντικά συστήματα των αντιπάλων, στέλνοντας την μπάλα στο καλάθι με κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο, σκορπώντας ενθουσιασμό στην κερκίδα, και αφήνοντας με ανοιχτό το στόμα φίλους και «εχθρούς». Στα χρόνια που ακολούθησαν ήταν ο βασικός συντελεστής στη δημιουργία της «αυτοκρατορίας» του Άρη, που παρέσυρε στην ανοδική του πορεία ολόκληρο το ελληνικό μπάσκετ, βάζοντας την πορτοκαλί μπάλα στα ελληνικά σπίτια, και καθηλώνοντας όλους τους φιλάθλους, ανεξαρτήτως οπαδικής προτίμησης μπροστά στους τηλεοπτικούς τους δέκτες, για να παρακολουθήσουν τις «μάχες» των «κιτρίνων» κόντρα στα μεγαθήρια του ευρωπαϊκού μπάσκετ.
afiergal5Εντός συνόρων, ο Γκάλης και η παρέα του σάρωσαν τους τίτλους, κατακτώντας 7 σερί Πρωταθλήματα και 6 Κύπελλα, με το όνομα του να φιγουράρει σταθερά στην πρώτη θέση του πίνακα των σκόρερ των εγχώριων διοργανώσεων. Εκτός συνόρων, ο Άρης είχε γίνει η ομάδα όλων - ή τουλάχιστον της πλειοψηφίας - των Ελλήνων, και έφτασε τρεις φορές κοντά στην κορυφή του μπασκετικού Έβερεστ, αποτυγχάνοντας ωστόσο να καρφώσει την ελληνική σημαία. Γάνδη, Μόναχο και Σαραγόσα, αποτέλεσαν τους τελικούς προορισμούς μαγικών ταξιδιών «κίτρινης» απόχρωσης, με τις ευρωπαϊκές αναμετρήσεις της παρέας του Γκάλη τα βράδια της Πέμπτης να μονοπωλούν το ενδιαφέρον σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, αλλά δεν ήταν γραφτό να αγγίξουν το βαρύτιμο τρόπαιο ελληνικά χέρια, παρά αρκετά χρόνια αργότερα.
Το «γαλανόλευκο» μπάσκετ ωστόσο θα ζούσε μαγικές στιγμές εκείνη την δεκαετία, με τον Νίκο Γκάλη να αποτελεί την αιχμή του δόρατος φορώντας τη φανέλα με το εθνόσημο στο στήθος. Ο «γκάνγκστερ»πήρε μέρος με τα χρώματα της «επίσημης αγαπημένης» σε 4 Ευρωμπάσκετ και 1 Μουντομπάσκετ, κατακτώντας σε όλες τις διοργανώσεις τον τίτλο του πρώτου σκόρερ. Αποκορύφωμα αυτής της πορείας αναμφίβολα, η κατάκτηση του χρυσού μεταλλίου στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1987 που φιλοξενήθηκε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.
Ο Νίκος Γκάλης ήταν η αιχμή του δόρατος, ο πρώτος μεταξύ ίσων, σε ένα σύνολο που αναπλήρωνε το87afieroma3έλλειμμα ταλέντου και εμπειρίας με πλεόνασμα αποφασιστικότητας και αγωνιστικού τσαμπουκά, αποτελούμενο από παίκτες που κατέβαιναν στο παρκέ «με το μαχαίρι στα δόντια». Μιας ομάδας που κοίταξε στα μάτια μεγαθήρια της εποχής, όπως την γεμάτη ταλέντο Γιουγκοσλαβία του μεγάλου Κρέζιμιρ Τσόσιτς, με αστέρες παγκόσμιου βεληνεκούς, όπως οιΝτράζεν ΠέτροβιτςΤόνι ΚούκοτςΑλεξάντερ ΤζόρτζεβιτςΝτίνο ΡάτζαΖάρκο ΠάσπαλιΒλάντε Ντίβατς και Στόγιαν Βράνκοβιτς, με τους «Πλάβι»να υποκλίνονται δις στην «γαλανόλευκη» παρέα. Αλλά και την πανίσχυρη Σοβιετική Ένωση του σπουδαίου Αλεξάντερ Γκομέλσκι, των Αλεξάντερ ΒολκόφΣαρούνας ΜαρτσουλιόνιςΒλάντιμιρ ΤκατσένκοΣεργκέους Γιοβάισα και Βάλντις Βάλτερς. Μια στιγμή-ορόσημο για την πορεία του ελληνικού μπάσκετ, που αποτέλεσε πυξίδα για τα «γαλανόλευκα»ταξίδια που ακολούθησαν με όχημα την πορτοκαλί μπάλα και προορισμό επιτυχίες σε εθνικό και συλλογικό επίπεδο. Σημαντική στιγμή αποτέλεσε και το επόμενο Ευρωμπάσκετ που διοργανώθηκε στο Ζάγκρεμπ, με τους «Πλάβι» να παίρνουν εκδίκηση στην έδρα τους, τον Γκάλη να «οργιάζει» ξανά στο παρκέ, και τους Έλληνες να κρεμούν στο στήθος τους το αργυρό μετάλλιο, ανεβαίνοντας στο δεύτερο σκαλί του βάθρου.
afiergal6Η δεκαετία του ’80 ήταν μαγική για το ελληνικό μπάσκετ, με τον Νίκο Γκάλη να βρίσκεται σε πρώτο πλάνο στις περισσότερες φωτογραφίες του άλμπουμ των επιτυχιών. Στην αυγή των ‘90s ωστόσο, η κλεψύδρα αναποδογύρισε, και η άμμος άρχισε να αδειάζει αργά, σαδιστικά και αμείλικτα. Το 1990 ο Άρηςβρέθηκε στη Σαραγόσα, στο τρίτο διαδοχικό Final 4 της Ιστορίας του, αλλά οι «κίτρινοι» αποδείχθηκαν και πάλι ασυνεπείς στο ραντεβού με το πεπρωμένο τους, και αυτή η αποτυχία σηματοδότησε την αρχή του τέλους. Εντός των τειχών, ο Άρης διατήρησε τα σκήπτρα με τον Νίκο Γκάλη στον ρόλο του «εκτελεστή», κατακτώντας τους εγχώριους τίτλους. Το καλοκαίρι του 1990 η αλυσίδα άρχισε να σπάει, με την αποχώρηση του Γιάννη Ιωαννίδη. Την επόμενη σεζόν, με τον Μιχάλη Κυρίτση στον πάγκο, οι«κίτρινοι» κατέκτησαν και πάλι το στέμμα σε μια συγκλονιστική σειρά τελικών με αντίπαλο τον ΠΑΟΚ, με τους Νίκο Γκάλη και Παναγιώτη Γιαννάκη να βάζουν την σφραγίδα τους. Είχε γίνει εμφανές ωστόσο πως η αντίστροφη μέτρηση πλησίαζε στο σημείο-μηδέν. Κατά την περίοδο της κυριαρχίας τους στις εγχώριες διοργανώσεις, οι «κίτρινοι» εγκλωβίστηκαν στην «ψύχωση» της κατάκτησης της ευρωπαϊκής κορυφής, κάτι που τελικά έμεινε ανεκπλήρωτο όνειρο, για την διεκδίκηση του οποίου ωστόσο απαιτήθηκαν οικονομικές υπερβάσεις και θυσίες, που μοιραία ο σύλλογος βρήκε μπροστά του, και συντέλεσαν στην φθίνουσα πορεία του στην συνέχεια.
Το καλοκαίρι του 1992 ο Άρης φτάνει στην κατάκτηση του Κυπέλλου, με τον τίτλο αυτόν να αποτελεί τοafiergal3κύκνειο άσμα του «αυτοκράτορα», αλλά την τελευταία παράσταση του σπουδαίου Νίκου Γκάλη με την κίτρινη φανέλα. Ο Θεόφιλος Μητρούδης είχε αναλάβει την προεδρία, έχοντας καταρτίσει πλάνο συντηρητικής οικονομικής πολιτικής, και το όνομα του Νίκου Γκάλη δεν υπήρχε στα σχέδια του. Ο νέος διοικητικός ηγέτης του Άρη πρότεινε στον 35χρονο άσο να αποσυρθεί από την ενεργό δράση και να αναλάβει ρόλο τεχνικού στα τμήματα υποδομής του συλλόγου. Η πρόταση αυτή δεν ήταν δυνατόν να γίνει αποδεκτή από τον«γκάνγκστερ» εξωθώντας τον στην πόρτα της εξόδου, ενώ η τακτική της διοίκησης δίχασε τους φιλάθλους των «κιτρίνων», η πλειοψηφία των οποίων θεώρησε «προδοσία» αυτή την συμπεριφορά προς το πρόσωπο του παίκτη που έδωσε σάρκα και οστά στα όνειρα τους.
Το γυαλί είχε ραγίσει, 12 χρόνια επιτυχιών, στιγμών μπασκετικής μαγείας, αποθέωσης που έφτανε στα όρια της παράκρουσης, εκατοντάδων στοπ-καρέ «αιχμαλωτισμένων» στο χρυσό κλουβί της μνήμης, και όλων των στοιχείων που συνέθεσαν την πορεία του Νίκου Γκάλη στον Άρη, έπαιρναν – με άκομψο τρόπο – θέση στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Ο Γκάλης θα συνέχιζε την καριέρα του στον Παναθηναϊκό, αλλά το οριστικό «αντίο» του στα παρκέ θα ήταν εξίσου άδοξο με την αποχώρηση του από την ομάδα που λάτρεψε και λατρεύτηκε.
afiergal11Ρίχνοντας μια ματιά στην καριέρα του «γκάνγκστερ» τα νούμερα προκαλούν ίλιγγο. Αλλά πέρα από την «ψυχρή» γλώσσα των αριθμών, η προσφορά τουΝίκου Γκάλη στο ελληνικό μπάσκετ και τον αθλητισμό γενικότερα είναι ανεκτίμητη και δεν αποτυπώνεται στα χαρτιά της στατιστικής υπηρεσίας. Έδωσε νέα ώθηση στο άθλημα, έκανε τους Έλληνες να αγαπήσουν το μπάσκετ, γαλούχησε μια ολόκληρη γενιά πιτσιρικάδων που κοιμόντουσαν με την αφίσα του στον τοίχο του δωματίου τους, μπασκέτες «ξεφύτρωσαν» στις πλατείες και τα προαύλια των σχολείων, και το ελληνικό μπάσκετ - αλλά και οι Έλληνες μπασκετμπολίστες, για να μην ξεχνιόμαστε – έδρεψαν στα χρόνια που ακολούθησαν τους καρπούς της «πορτοκαλί επανάστασης» σε αγωνιστικό αλλά και οικονομικό επίπεδο. Έστω κι αν δεν είχε το αγωνιστικό φινάλε που θα του άρμοζε – φέροντας και ο ίδιος ευθύνη για αυτό, όπως έχει παραδεχθεί – το καρφί που κρατάει την φωτογραφία του Νίκου Γκάλη βρίσκεται δικαιωματικά λίγο πιο ψηλά από τις κορνίζες των υπόλοιπων μεγάλων παικτών που κοσμούν τον τοίχο του ελληνικού μπάσκετ.
Ας θυμηθούμε μερικές χαρακτηριστικές φράσεις που ειπώθηκαν για τον Νίκο Γκάλη από τους καθ’ύλην αρμόδιους του χώρου, επιλέγοντας μερικές σταγόνες από το ποτάμι των εγκωμιαστικών σχολίων που αφιερώθηκαν στο πρόσωπο του κατά την διάρκεια της σπουδαίας καριέρας του:
«Ο Γκάλης είναι ο παίκτης του 21ου αιώνα. Του βγάζω το καπέλο».
Αλεξάντερ Γκομέλσκι (προπονητής της εθνικής ομάδας της Σοβιετικής Ένωσης)
«Αν ο Γκάλης θέλει να βάλει καλάθι, θα το βάλει όποιος κι αν είναι ο αντίπαλος».
Άρβιντας Σαμπόνις (Λιθουανός παίκτης της εθνικής της Σοβιετικής Ένωσης και του NBA)
«Δεν περίμενα ότι θα υπήρχε ένας τόσο καλός επιθετικός παίχτης στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα».
Μάικλ Τζόρνταν (περιττές οι συστάσεις, απλά ο μεγαλύτερος καλαθοσφαιριστής όλων των εποχών)
«Είδα τον Γκάλη να κάνει πράγματα, που δεν γινόταν ούτε στους Λέικερς και τους Σέλτικς».
Μπομπ Μάκαντου (παίχτης του ΝΒΑ και του ιταλικού πρωταθλήματος)
«Θα ήθελα να είμαι συμπαίκτης του Γκάλη, να του δίνω την μπάλα κι εκείνος να σκοράρει»
Ντράζεν Πέτροβιτς (παίκτης της εθνικής Γιουγκοσλαβίας και του NBA).
Αντί επιλόγου, η μυθική ατάκα του Γιάννη Ιωαννίδη, που συμπυκνώνει σε λίγες λέξεις την προσφορά του Νίκου Γκάλη στο ταξίδι του ελληνικού μπάσκετ, και το ανεξίτηλο σημάδι που άφησε η παρουσία του:«Όσοι ασχολούνται με το μπάσκετ θα πρέπει να πληρώνουν έναν ειδικό φόρο, το Γκαλόσημο!».

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου